W coraz bardziej napiętym i wymagającym środowisku międzynarodowym coraz wyraźniej dostrzega się znaczenie konstruktywnego zaangażowania w politykę zagraniczną oraz potrzebę zrozumienia różnych aspektów stosunków międzynarodowych i negocjacji. Aby to osiągnąć, należałoby – jak można mieć nadzieję – korzystać z całego dostępnego potencjału i wiedzy eksperckiej. Jednak, jak pokazują wykresy w niniejszym dokumencie oraz niektóre z przytoczonych poniżej statystyk, umiejętności i kompetencje kobiet w dziedzinach związanych z polityką zagraniczną i bezpieczeństwa w Czechach, Polsce, na Słowacji i na Węgrzech są rażąco niewykorzystywane. Mimo że kobiety posiadają taki sam poziom wykształcenia i kompetencji w tych dziedzinach, z powodu utrzymujących się stereotypów, uprzedzeń i barier strukturalnych znacznie trudniej jest im osiągać wyższe stanowiska polityczne lub administracyjne związane z polityką zagraniczną.

Niniejszy brief polityczny przedstawia propozycje działań, które mogłyby przyczynić się do poprawy tej sytuacji i umożliwić, jeśli nie pełną równość płci, to przynajmniej bardziej sprawiedliwy udział kobiet w kształtowaniu i realizacji polityki zagranicznej. Autorzy koncentrują się na czterech wybranych obszarach: jak wykorzystać potencjał sieci kobiecych, jak zmienić sposób reprezentacji kobiet w mediach, jak promować wrażliwość na kwestie płci w edukacji oraz jak zapewnić kobietom-dyplomatkom równe szanse w służbie zagranicznej w porównaniu do ich męskich kolegów.

Tekst ten stanowi jeden z rezultatów wspólnego projektu czterech środkowoeuropejskich think tanków – AMO, SFPA, Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego oraz Instytutu Równowagi, realizowanego przy wsparciu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Większość przedstawionych tu pomysłów i rekomendacji została szczegółowo omówiona podczas czterech wizyt studyjnych w stolicach państw Grupy Wyszehradzkiej, których celem było wspieranie budowania kontaktów między kobietami profesjonalistkami w wyżej wymienionych dziedzinach.

Choć niektóre z proponowanych rozwiązań są stosunkowo łatwe do wdrożenia, inne – trzeba przyznać – mogą napotkać przeszkody: polityczne, finansowe lub społeczne – i to nawet w 2025 roku. W wielu krajach przestarzałe stereotypy płciowe nie tylko wciąż istnieją, ale wręcz są aktywnie wzmacniane przez niektórych aktorów politycznych. To sprawia, że rola społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych inicjatyw, sieci kobiecych oraz mediów staje się tym bardziej istotna w przeciwdziałaniu próbom podważania równości płci – będącej jednym z filarów każdej funkcjonującej demokracji.