O Patronie

Polak, działacz konfederacji barskiej, bohater wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Kazimierz Pułaski urodził się w 6 marca 1745 r. w Warszawie, gdzie na rogu ulicy Wareckiej i Nowego Światu Pułascy mieli swój dwór. Otrzymał chrzest z wody 6 marca, a 14 marca ceremonię powtórzono w kościele Św. Krzyża. Nadano mu imiona: Kazimierz – Michał – Władysław – Wiktor. Kazimierz miał dwóch braci: Franciszka (ur. 1743 r.) i Antoniego (ur. 1747 r.) oraz sześć sióstr: Wiktorię, Joannę, Józefę, Monikę, Paulinę i Małgorzatę. Pochodził z wielodzietnej rodziny starosty wareckiego Józefa Pułaskiego i Marianny z Zielińskich. Pierwsze lata nauki spędził w miejscowej szkole parafialnej, następne w warszawskiej szkole księży teatynów. W wieku piętnastu lat znalazł się w Mitawie, gdzie był paziem królewicza Karola Kurlandzkiego, syna króla Augusta III Sasa. W rodzinne strony wrócił w wieku dojrzałym.

Od końca lutego 1768 roku, po zawiązaniu w Barze na Podolu konfederacji szlachty, Kazimierz wraz z najbliższymi znalazł się w wirze walki w obronie swobód szlacheckich, wiary katolickiej oraz zagrożonej niepodległości kraju. Pierwszym marszałkiem konfederacji barskiej obwołano Józefa Pułaskiego. Okres konfederacji to wielkie zaangażowanie rodziny Pułaskich w walkach z Rosjanami, wspartymi przez królewskie siły polskie. Kazimierz brał udział w bitwach pod Starokonstantynowem, w okolicach Berdyczowa trafił do niewoli rosyjskiej. Został zwolniony po podpisaniu recesu od konfederacji. Nie zamierzał go respektować i ponownie prowadził walkę. Po śmierci ojca został marszałkiem łomżyńskim (3.07.1769). Szlak bitewny zaprowadził go na Litwę, Podlasie i Mazowsze. Początkowe sukcesy w starciach pod Kukiełkami (6.07.1769) i Słonimiem (2.08.1769), potem porażki pod Orzechowem i Włodawą, odwróciły losy powstania. Wobec przewagi przeciwnika konfederaci znaleźli się w odwrocie. Na początku 1770 roku Pułaski dotarł do Częstochowy. W klasztorze na Jasnej Górze dowodził słynną drugą obroną Częstochowy. Nieudana (3.11.1771) próba porwania przez konfederatów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, odebrana została jako zamiar królobójstwa. Pułaski, choć nie brał w nim bezpośredniego udziału, skazany został zaocznie na karę śmierci. Spod murów częstochowskich udał się na wygnanie. Tułaczka po terenach Niemiec, Francji i spóźniona próba udziału w wojnie Turcji z Rosją, zakończyła europejski okres życia Kazimierza.

23 lipca 1777 roku Pułaski znalazł się za odległym Atlantykiem. Ameryka w tym okresie znajdowała się w ogniu walk o wyzwolenie spod zwierzchnictwa Wielkiej Brytanii. Sława polskiego konfederata znana nawet za Oceanem, zwróciła uwagę Jerzego Waszyngtona, który przyjął Pułaskiego w szeregi armii amerykańskiej. Polak w licznych memoriałach do Kongresu, zwracał uwagę na braki organizacyjne młodej i niedoświadczonej armii Amerykanów. Nieliczna, źle dowodzona, pozbawiona jednego z wiodących, zdaniem Pułaskiego, elementów składowych – kawalerii – nie miała szans na pokonanie doświadczonej armii brytyjskiej. Dowodem tego mogła być bitwa nad rzeką Brandywine Creek (Pensylwania). Pułaski śmiałym atakiem nielicznej jeszcze kawalerii zapobiegł przegranej Amerykanów. Doświadczenie wojskowe, śmiałość i umiejętność podejmowania decyzji, znalazły pełne uznanie Amerykanów. Cztery dni potem, 15 września 1777 roku Kazimierz Pułaski otrzymał nominację na generała brygady. Kolejne walki pod Germantown (Pensylwania), Haddonfield (New Jersey), Warren Tavern, to kolejne przykłady walorów dowódczych Polaka. W marcu 1778 roku Kongres wyraził zgodę na utworzenie sławnego Legionu Pułaskiego. Składał się z kawalerii (68 ułanów) i 200 piechurów. Generał Pułaski dowodził wielonarodową formacją (z przewagą Francuzów – jazda oraz Niemców heskich – piechota). Wiele źródeł wskazuje na pokaźny wkład finansowy Kazimierza w wykonanie mundurów, zakup broni palnej i pięknego sztandaru, uszytego w Bethleem przez siostry morawskie. Był konstruktorem nowego typu lancy dla jazdy o krótkim drzewcu i uchwycie na nadgarstek. Próbował rozbudować legion (liczne memoriały do Kongresu), bez skutku. Prowadził legion w bitwach pod Little Egg Harbour (New Jersey), następnie na południowym froncie, w Południowej Karolinie. Wsławił się obroną miasta Charleston. Próbę zdobycia brytyjskiej twierdzy Savannah, generał Kazimierz Pułaski okupił ciężką raną. Szturm na redutę Springhill, załamał się. Pułaski umiera 15 października 1779 roku po dwóch dniach walki z gangreną i wysoką gorączką. Pochowany został, zgodnie z marynarskim zwyczajem w głębinach Atlantyku.

Kazimierz Pułaski uważany jest za bohatera „dwóch kontynentów”, często nazywany „rycerzem wolności”. Połączył swoją miłością do wolności, nie tylko dwa tak odległe miejsca na Ziemi. Bez względu na różnice kultur narodów polskiego i amerykańskiego, „dotarł” do najcenniejszych wartości człowieka w walce o niepodległość. „Ojciec kawalerii amerykańskiej” jak nazwano Pułaskiego w Stanach Zjednoczonych, to wielka postać na panteonie historii narodów Polski i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.