„Nie ma alternatywy dla współpracy z Niemcami i UE” – do takich wniosków doszli uczestnicy debaty zorganizowanej przez  Fundację im. Kazimierza Pułaskiego przy współpracy z Centrum Stosunków Międzynarodowych  z okazji  expose Ministra Spraw Zagranicznych Witolda Waszczykowskiego. W rozmowie prowadzonej przez prezesa Fundacji Pułaskiego Zbigniewa Pisarskiego wzięli udział prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych dr Małgorzata Bonikowska, prof. Stanisław Koziej, dr Bartłomiej Nowak oraz dr Paweł Kowal.

Już na samym początku dyskusji ujawniły się różnice w ocenie expose między dyskutantami. Generał Koziej uznał, że nowy rząd razem z prezydentem Andrzejem Dudą prowadzą dobrą politykę zagraniczną. Były szef BBN zaznaczył, że szczególnie polityka względem Sojuszu Północnoatlantyckiego to „dobra kontynuacja” poczynań poprzedniej ekipy. Stanowisko polemiczne w stosunku do tego zajął dr Bartłomiej Nowak, który podkreślił, że expose wygłoszone przez ministra Waszczykowskiego to prawdopodobnie „najtrudniejszy moment dla polskiej polityki zagranicznej od 1989 roku”, dlatego, że całkowicie neguje podejście poprzednich ekip.  Dla dr Nowaka nie podlega dyskusji to, że kluczową sprawą dla przyszłości Europy jest pozycja Niemiec w europejskich strukturach – w expose ministra temat Niemiec został zmarginalizowany, co w jego mniemaniu jest dużym błędem.

Kwestią, nad którą rozgorzała burzliwa dyskusja był fragment expose dotyczący Wielkiej Brytanii i planów MSZ, aby próbować wejść w swoisty „eurosceptyczy” sojusz z tym państwem. Dr Bonikowska stwierdziła jasno, że „nie ma alternatywy dla dobrych relacji z Niemcami i współpracy z państwami europejskimi”. Nierozsądna w jej mniemaniu byłaby próba tworzenia koalicji z Wielką Brytanią, gdyż „mija się to z polskimi możliwościami”.

Kolejnym tematem poruszonym w dyskusji były sprawy wschodnie i relacje z Federacją Rosyjską. Głos zabrał dr Paweł Kowal, który pozytywnie ocenił dotychczasowe działania polskiego rządu w stosunku do Rosji. Według niego Rosji nie zależy na dobrych relacjach z Polską dlatego, że nasze państwo jest ważne w budowaniu negatywnej propagandy w Rosji i stanowi „chłopca do bicia” w rządowych rosyjskich mediach. Doktor Kowal przestrzegł również, że Polska powinna zabiegać o stworzenie nowej inicjatywy wschodniej oraz bronić dokonań Partnerstwa Wschodniego, którego Polska była współinicjatorem. Jest to ważne, gdyż buduje obraz Polski, jako państwa aktywnego i skutecznego w działaniach na Wschodzie. Paweł Kowal zaznaczył również, że wyzwaniem dla nowej ekipy jest, aby nie dopuścić, żeby Unia Europejska „wytoczyła Polsce proces”. Dodał również, że należy zbudować dobre stosunki z Komisją Europejską, co będzie kluczowe w kontekście wszystkich relacji z Unią.

Głos w dyskusji zabrał też ambasador Jerzy M. Nowak, który negatywnie ocenił expose ministra Waszczykowskiego. Uznał, że „to nie jest dobra zmiana”, zaś samo wystąpienie nowego szefa MSZ było zbyt emocjonalne. Za rzecz najbardziej szkodliwą uznał jednak chęć zbudowania przez Polskę sojuszu wewnątrz istniejącego już sojuszu, jakim jest Unia.

Ważną kwestię współpracy z USA pod koniec debaty poruszył będący na widowni b. Minister Obrony Narodowej Janusz Onyszkiewicz. Według niego Polska nie powinna mieć złudzeń co do tego, że jeśli chce być dla Stanów Zjednoczonych ważnym sojusznikiem, to musi mieć silną pozycję w samej Unii Europejskiej. Analogiczną sytuację obserwujemy w przypadku Wielkiej Brytanii, która jest dla USA tym cenniejszym sojusznikiem, im większy posłuch ma na forum Europejskim.

Oprac. Paweł Gołębiewski