Autor: Patrycja Chomicka

12 września 2018 roku Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker wygłosił swoją czwartą doroczną przemowę wyznaczającą kierunek działań Komisji na następny rok. Jednocześnie był to jego ostatni „State of the Union” jako Przewodniczącego Komisji, podsumowujący kadencję i wyrażające nadzieję, jakie elementy z prac obecnej Komisji zostaną podjęte w czasie kolejnej kadencji komisarzy.

Juncker rozpoczął swoją przemowę od wyrażenia zadowolenia z kierunku rozwoju europejskiej gospodarki, wskazując na stały wzrost gospodarczy od 5 lat oraz spadający współczynnik bezrobocia. Podkreślił również olbrzymi wysiłek, jaki wykonała Grecja w czasie ostatnich lat, żeby pokonać dotychczasowe trudności finansowe. Przewodniczący Komisji zaznaczył, że znaczącą rolę dla gospodarki unijnej odgrywają umowy handlowe, podkreślając, że: „negocjowałem jako Przewodniczący Komisji Europejskiej w imieniu największego jednolitego rynku na świecie. W imieniu Unii, która stanowi jedną piątą gospodarki świata. W imieniu Unii, która jest gotowa walczyć o swoje wartości i interesy. Przedstawiłem Europę jako otwarty kontynent, ale nie jako naiwny.” Wypowiedź ta jest następstwem wizyt Przewodniczącego w trzech spośród najważniejszych partnerów handlowych UE – Chinach, Japonii oraz Stanach Zjednoczonych. Według niektórych komentatorów politycznych to właśnie wizyta w Waszyngtonie była największym wyzwaniem, ze względu na napięte relacje pomiędzy UE i niektórymi państwami członkowskimi (zwłaszcza Niemcami) a prezydentem Donaldem J. Trumpem.

Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

W dalszej części swojego wystąpienia Juncker poruszył kwestię kolejnych akcesji do Unii Europejskiej państw regionu Bałkanów Zachodnich. Mówiąc o sąsiedztwie UE odniósł się do słów Komisarza ds. europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia Johannesa Hahna, który podkreślił, że Unia może albo eksportować stabilność albo importować jej brak. Przewodniczący Komisji jasno podkreślił, że Unia powinna brać na siebie odpowiedzialność i uczestniczyć w wydarzeniach w swoim sąsiedztwie, nie może pozostać niema – również wobec sytuacji humanitarnej w Syrii.

Przewodniczący Komisji zaznaczył również, że Europa solidarna i zjednoczona to Europa silna. Podkreślił, że nadszedł czas, żeby Europa została światowym graczem, nie zaś jedynie globalnym płatnikiem. Jednym z elementów światowej pozycji jest również możliwość obrony – Juncker zauważył, że kiedy ponownie zainicjował rozmowy o dalszej współpracy obronnej w 2014 roku, spotkało się to z oporem wewnątrz Unii. W swojej przemowie zapowiedział również, że resztę swojej kadencji spędzi na dalszych pracach na rzecz EDF oraz PESCO, podkreślając, że celem Komisji nie jest militaryzacja Europy, a jedynie zwiększenie bezpieczeństwa kontynentu i jego obywateli, włączając w to zagrożenia hybrydowe, takie jak terroryzm i ataki cybernetyczne. Juncker wspomniał również o programie Galileo, który stanowi krok w kierunku uniezależnienia się użytkowników europejskich od amerykańskiego systemu GPS.

Jean-Claude Juncker podkreślił również, że Unia Europejska musi stać się bardziej niezależnym światowym graczem, którego siła leży w jedności. Stwierdził otwarcie, że Komisja będzie starała się pokonać różnice pomiędzy Północą i Południem, Wschodem i Zachodem oraz lewicą oraz prawicą: „Europa jest zbyt mała, żeby dzielić ją na połówki lub ćwiartki”.

Przewodniczący zaznaczył również, że zostaną podjęte kolejne kroki w celu pogłębienia współpracy w zakresie bezpieczeństwa, włączając w to wysiłki mające na celu przeciwdziałanie terroryzmowi i zwalczanie jego rozpowszechnianiu się w sieci. Podkreślił również, że Komisja przywiązuje specjalną wagę do wolnych i sprawiedliwych wyborów oraz zaprezentuje nowe przepisy, które mają przeciwdziałać obcej interwencji w europejskie wybory. Ważnym elementem wypowiedzi Przewodniczącego było również nawoływanie do reformy prawa migracyjnego oraz do przywrócenia otwartych granic wewnątrz strefy Schengen. Juncker wspomniał również o zagrożeniu, jakim jest przywrócenie granicy pomiędzy Irlandią a Wielką Brytanią.

Zapowiedź przyszłości

W swoim wystąpieniu Przewodniczący Juncker zapowiedział, że do wyborów do Parlamentu Europejskiego w maju 2019 roku musi zostać podjętych wiele ważnych decyzji, w tym między innymi podpisanie umowy partnerskiej z Japonią, wynegocjowanie założeń budżetu UE po 2020 roku, rozważenie zwiększenia wydatków na zbrojenia oraz inwestycje w Afryce. Muszą również podjęte decyzje w sprawie wzmocnienia polityki zagranicznej prowadzonej przez UE.

Autor: Patrycja Chomicka, Koordynator Programu Gospodarka i Energetyka, Koordynator Programu Cyberbezpieczeństwo