Co najmniej od połowy XVII wieku, od Pokoju Westfalskiego, najpierw Europa, a potem świat funkcjonowały na podstawie pokojowych ustaleń. To fakt, że nowy porządek, zwany ładem międzynarodowym, zawsze powstawał w wyniku głębokiego kryzysu, załamania czy wręcz zawieruchy wojennej. Po rozpadzie porządku zimnowojennego do nowego Wersalu czy Kongresu Wiedeńskiego nie doszło. Niejako samoistnie, z praktyki i niezaprzeczalnych faktów po rozpadzie ZSRR pojawił się nowy ład, którego przez blisko jedno pokolenie nikt nie kwestionował. Polegał on na bezwzględnej dominacji USA – i to we wszystkich możliwych dziedzinach: politycznej, gospodarczej, militarnej, naukowej, technologicznej, a nawet soft power, „miękkiego oddziaływania” w sferze symboli, mediów i masowej wyobraźni. Ten nowy Pax Americana, znacznie głębszy niż jego poprzednik Pax Britannica, został określony przez amerykańskiego publicystę Charlesa Krauthammera trafnym terminem „jednobiegunowa chwila”.
Autor: Bogdan Góralczyk
Opublikowano: 14/07/2011
Rok temu, w apelu "Rosjo Naprzód", wzywającym społeczeństwo do nowego spojrzenia na własną historię i przyszłość, Dmitrij Miedwiediew wprowadził modernizację do przestrzeni publicznej. Zagadnienie, dotychczas rozważane w środowiskach eksperckich, pełni dziś rolę hasła politycznego, będącego przedmiotem ożywionych debat. Elity rządzące wykorzystują ideologię zmian do wewnętrznej gry, w ramach jednego obozu władzy. Zatem jak Rosjanie rozumieją modernizację?
Autor: Robert Cheda
Opublikowano: 14/06/2011
Technologiczny świat XXI wieku, w niczym nie przypomina rozwiązań lat 80. i 90. W przeciągu jedynie trzech ostatnich dekad nastąpił przełom w dziedzinie setek rozwiązań i przeskok co do form funkcjonowania ogromu urządzeń. Polska na tym tle wypada stosunkowo obiecująco.
Autor: MARCIN KRASUSKI
Opublikowano: 15/05/2011
Dominacja spraw bezpieczeństwa i integracji silnie oddziałuje na całość aktywności zagranicznej RP oraz wiele dziedzin polityki wewnętrznej. Określa również strukturę organizacyjną, kadrę i kształt budżetu MSZ. Wyznacza sposób myślenia i punkt odniesienia dla decydentów, urzędników i funkcjonariuszy w całym państwie. Kształtuje także opinię publiczną. Rola obu tych filarów, wyznaczana przez nasze uwarunkowania historyczne, logikę przekształceń ustrojowych oraz realne interesy, sposób rozumienia zobowiązań sojuszniczych i misji polityki zagranicznej, jest niepodważalna. Otwartą do dyskusji sprawą powinno być natomiast wskazanie dodatkowych priorytetów, odpowiadających wyzwaniom obecnego etapu rozwoju kraju i wymogom rywalizacji międzynarodowej.
Autor: Krzysztof Płomiński
Opublikowano: 14/05/2011
Gdy w kwietniu 2010 r. Viktor Orbán i jego Partia Obywatelska-Fidesz po ośmiu latach ponownie dochodzili do władzy, zapowiedzieli daleko idące zmiany w państwie. Sam Orbán twierdził, że "Węgrzy dokonali rewolucji – przy wyborczych urnach", a na tej podstawie dodawał, że całe minione 20 lat, po zmianie systemu w 1989/90 roku, to tylko "okres przejściowy", konieczna jest natomiast "zmiana systemu". Dlaczego?
Autor: Bogdan Góralczyk
Opublikowano: 14/04/2011
Uzyskanie przez Południowy Sudan niepodległości jest zwieńczeniem długiego procesu. Z końcem epoki kolonialnej (1956 r.) w granicach Sudanu znalazły się dwie historycznie odmienne części: arabsko-muzułmańska Północ i afrykańskie, chrześcijańsko-animistyczne Południe. Mieszkańcy Południa (i innych peryferii) doświadczali ze strony rządu centralnego w Chartumie dyskryminacji kulturowej i marginalizacji gospodarczej. W 1983 r. próba narzucenia całemu krajowi prawa muzułmańskiego spowodowała wybuch drugiej wojny Północ-Południe, która kosztowała życie 2 miliony ludzi. Zakończyło ją w 2005 r. podpisanie Kompleksowego Porozumienia Pokojowego (Comprehensive Peace Agreement, CPA) między główną siłą rebeliancką z Południa – Ruchem Wyzwolenia Ludu Sudanu (SPLM) a rządem Omara al-Bashira z Północy.
Autor: Jędrzej Czerep
Opublikowano: 14/03/2011
Rewolucja teleinformatyczna przyniosła głębokie konsekwencje dla wszystkich sfer życia. Umożliwiła powstanie całkowicie nowych form biznesu, zmieniła warunki działalności wielu tradycyjnych branż gospodarki, wpłynęła na sposoby nawiązywania i utrzymywania relacji międzyludzkich oraz spędzania wolnego czasu, a także wyznaczyła niektóre kierunki rozwoju kultury masowej. Przekształciła także środowisko bezpieczeństwa państw, generując nowego rodzaju zagrożenia, związane przede wszystkim z uzależnieniem społeczeństw od wielu różnych systemów teleinformatycznych. Zagrożenia te są wciąż słabo rozpoznane i przeanalizowane, a jednocześnie podlegają ciągłej ewolucji.
Autor: Marcin Terlikowski
Opublikowano: 14/02/2011
W rzeczywistości XXI wieku systematycznie wzrasta rola elit narodowych jako czynnika bezpieczeństwa strategicznego państwa. Wynika to z dwóch powodów: po pierwsze, koszty prowadzenia wojny konwencjonalnej są najdroższe w historii, co zmniejsza liczbę tradycyjnych wojen w świecie; po drugie, rozrost systemu organizacji międzynarodowych – a w przypadku Polski osadzenie w sojuszu NATO i Unii Europejskiej – wymusza na instytucji państwa grę zespołową w strukturach ponadnarodowych w obronie jego interesu, a od establishmentu krajowego wymaga aktywnego uczestnictwa w globalnych strukturach sieciowych (od tradycyjnych uniwersyteckich po Forum Ekonomiczne w Davos).
Autor: Andrzej Kozicki
Opublikowano: 14/01/2011
Niniejszy Raport stanowi syntetyczną próbę oceny budowy terminala skroplonego gazu ziemnego (liquefied natural gas – LNG) w Polsce w kontekście dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego.
Autor: ARKADIUSZ TOŚ
Opublikowano: 28/11/2010
"Polacy studiowali historię, lecz polska political science nie miała szansy się urodzić. Gdybyśmy połowę naszych zamiłowań historycznych przemienili na zainteresowania i studia teraźniejszości – perspektywy polskiej myśli politycznej uległyby cudownemu uzdrowieniu”. Publicysta „Kultury” był przekonany, że historia to zatrzymana w biegu polityka, ale polityka nie może być w biegu zatrzymaną historią. Myśli „Londyńczyka” narodziły się w konkretnej rzeczywistości geopolitycznej, w okresie kiedy kształt, ustrój i pozycja międzynarodowa Polski, a nawet jej oficjalna nazwa były funkcją ładu jałtańsko-poczdamskiego. Czy zatem refleksje Mieroszewskiego nawołującego do zerwania z „anachronizmem myśli” mogą być aktualne i inspirujące w XXI wieku? Epoce, w której problemem numer jeden nie jest internacjonalistyczny komunizm tylko międzynarodowy terroryzm i drastyczne dysproporcje ekonomiczne?
Autor: Tomasz Ceran
Opublikowano: 14/11/2010
Co najmniej od połowy XVII wieku, od Pokoju Westfalskiego, najpierw Europa, a potem świat funkcjonowały na podstawie pokojowych ustaleń. To fakt, że nowy porządek, zwany ładem międzynarodowym, zawsze powstawał w wyniku głębokiego kryzysu, załamania czy wręcz zawieruchy wojennej. Po rozpadzie porządku zimnowojennego do nowego Wersalu czy Kongresu Wiedeńskiego nie doszło. Niejako samoistnie, z praktyki i niezaprzeczalnych faktów po rozpadzie ZSRR pojawił się nowy ład, którego przez blisko jedno pokolenie nikt nie kwestionował. Polegał on na bezwzględnej dominacji USA – i to we wszystkich możliwych dziedzinach: politycznej, gospodarczej, militarnej, naukowej, technologicznej, a nawet soft power, „miękkiego oddziaływania” w sferze symboli, mediów i masowej wyobraźni. Ten nowy Pax Americana, znacznie głębszy niż jego poprzednik Pax Britannica, został określony przez amerykańskiego publicystę Charlesa Krauthammera trafnym terminem „jednobiegunowa chwila”.
Autor: Bogdan Góralczyk
Opublikowano: 14/07/2011
Rok temu, w apelu "Rosjo Naprzód", wzywającym społeczeństwo do nowego spojrzenia na własną historię i przyszłość, Dmitrij Miedwiediew wprowadził modernizację do przestrzeni publicznej. Zagadnienie, dotychczas rozważane w środowiskach eksperckich, pełni dziś rolę hasła politycznego, będącego przedmiotem ożywionych debat. Elity rządzące wykorzystują ideologię zmian do wewnętrznej gry, w ramach jednego obozu władzy. Zatem jak Rosjanie rozumieją modernizację?
Autor: Robert Cheda
Opublikowano: 14/06/2011
Technologiczny świat XXI wieku, w niczym nie przypomina rozwiązań lat 80. i 90. W przeciągu jedynie trzech ostatnich dekad nastąpił przełom w dziedzinie setek rozwiązań i przeskok co do form funkcjonowania ogromu urządzeń. Polska na tym tle wypada stosunkowo obiecująco.
Autor: MARCIN KRASUSKI
Opublikowano: 15/05/2011
Dominacja spraw bezpieczeństwa i integracji silnie oddziałuje na całość aktywności zagranicznej RP oraz wiele dziedzin polityki wewnętrznej. Określa również strukturę organizacyjną, kadrę i kształt budżetu MSZ. Wyznacza sposób myślenia i punkt odniesienia dla decydentów, urzędników i funkcjonariuszy w całym państwie. Kształtuje także opinię publiczną. Rola obu tych filarów, wyznaczana przez nasze uwarunkowania historyczne, logikę przekształceń ustrojowych oraz realne interesy, sposób rozumienia zobowiązań sojuszniczych i misji polityki zagranicznej, jest niepodważalna. Otwartą do dyskusji sprawą powinno być natomiast wskazanie dodatkowych priorytetów, odpowiadających wyzwaniom obecnego etapu rozwoju kraju i wymogom rywalizacji międzynarodowej.
Autor: Krzysztof Płomiński
Opublikowano: 14/05/2011
Gdy w kwietniu 2010 r. Viktor Orbán i jego Partia Obywatelska-Fidesz po ośmiu latach ponownie dochodzili do władzy, zapowiedzieli daleko idące zmiany w państwie. Sam Orbán twierdził, że "Węgrzy dokonali rewolucji – przy wyborczych urnach", a na tej podstawie dodawał, że całe minione 20 lat, po zmianie systemu w 1989/90 roku, to tylko "okres przejściowy", konieczna jest natomiast "zmiana systemu". Dlaczego?
Autor: Bogdan Góralczyk
Opublikowano: 14/04/2011
Uzyskanie przez Południowy Sudan niepodległości jest zwieńczeniem długiego procesu. Z końcem epoki kolonialnej (1956 r.) w granicach Sudanu znalazły się dwie historycznie odmienne części: arabsko-muzułmańska Północ i afrykańskie, chrześcijańsko-animistyczne Południe. Mieszkańcy Południa (i innych peryferii) doświadczali ze strony rządu centralnego w Chartumie dyskryminacji kulturowej i marginalizacji gospodarczej. W 1983 r. próba narzucenia całemu krajowi prawa muzułmańskiego spowodowała wybuch drugiej wojny Północ-Południe, która kosztowała życie 2 miliony ludzi. Zakończyło ją w 2005 r. podpisanie Kompleksowego Porozumienia Pokojowego (Comprehensive Peace Agreement, CPA) między główną siłą rebeliancką z Południa – Ruchem Wyzwolenia Ludu Sudanu (SPLM) a rządem Omara al-Bashira z Północy.
Autor: Jędrzej Czerep
Opublikowano: 14/03/2011
Rewolucja teleinformatyczna przyniosła głębokie konsekwencje dla wszystkich sfer życia. Umożliwiła powstanie całkowicie nowych form biznesu, zmieniła warunki działalności wielu tradycyjnych branż gospodarki, wpłynęła na sposoby nawiązywania i utrzymywania relacji międzyludzkich oraz spędzania wolnego czasu, a także wyznaczyła niektóre kierunki rozwoju kultury masowej. Przekształciła także środowisko bezpieczeństwa państw, generując nowego rodzaju zagrożenia, związane przede wszystkim z uzależnieniem społeczeństw od wielu różnych systemów teleinformatycznych. Zagrożenia te są wciąż słabo rozpoznane i przeanalizowane, a jednocześnie podlegają ciągłej ewolucji.
Autor: Marcin Terlikowski
Opublikowano: 14/02/2011
W rzeczywistości XXI wieku systematycznie wzrasta rola elit narodowych jako czynnika bezpieczeństwa strategicznego państwa. Wynika to z dwóch powodów: po pierwsze, koszty prowadzenia wojny konwencjonalnej są najdroższe w historii, co zmniejsza liczbę tradycyjnych wojen w świecie; po drugie, rozrost systemu organizacji międzynarodowych – a w przypadku Polski osadzenie w sojuszu NATO i Unii Europejskiej – wymusza na instytucji państwa grę zespołową w strukturach ponadnarodowych w obronie jego interesu, a od establishmentu krajowego wymaga aktywnego uczestnictwa w globalnych strukturach sieciowych (od tradycyjnych uniwersyteckich po Forum Ekonomiczne w Davos).
Autor: Andrzej Kozicki
Opublikowano: 14/01/2011
Niniejszy Raport stanowi syntetyczną próbę oceny budowy terminala skroplonego gazu ziemnego (liquefied natural gas – LNG) w Polsce w kontekście dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego.
Autor: ARKADIUSZ TOŚ
Opublikowano: 28/11/2010
"Polacy studiowali historię, lecz polska political science nie miała szansy się urodzić. Gdybyśmy połowę naszych zamiłowań historycznych przemienili na zainteresowania i studia teraźniejszości – perspektywy polskiej myśli politycznej uległyby cudownemu uzdrowieniu”. Publicysta „Kultury” był przekonany, że historia to zatrzymana w biegu polityka, ale polityka nie może być w biegu zatrzymaną historią. Myśli „Londyńczyka” narodziły się w konkretnej rzeczywistości geopolitycznej, w okresie kiedy kształt, ustrój i pozycja międzynarodowa Polski, a nawet jej oficjalna nazwa były funkcją ładu jałtańsko-poczdamskiego. Czy zatem refleksje Mieroszewskiego nawołującego do zerwania z „anachronizmem myśli” mogą być aktualne i inspirujące w XXI wieku? Epoce, w której problemem numer jeden nie jest internacjonalistyczny komunizm tylko międzynarodowy terroryzm i drastyczne dysproporcje ekonomiczne?
Autor: Tomasz Ceran
Opublikowano: 14/11/2010